Chào các bạn mình là Du học sinh Úc đang học highschool, mình xin phép giấu tên cho đỡ ngại nhé! Mình muốn đề cập với các bạn về đôi điều được rút ra từ kinh nghiệm của chính mình khi du học Úc, bài viết chỉ mang tính chất tham khảo tuỳ theo trải nghiệm của mỗi người. Mình sẽ đề cập đến kinh nghiệm học tập và kinh nghiệm sống xảy ra hằng ngày với các bạn trong khu vực Sydney.
1) Như các bạn đã từng nghe qua từ HOMESTAY, điều nay có nghĩa là ở Việt Nam thì bạn sống chung với gia đình nhưng khi qua Úc thì bạn sẽ sống chung với gia đình khác. Những người chủ (host) sẽ là người chăm sóc cho bạn trong sinh hoạt bao gồm nấu ăn tối năm ngày chính, trưa và tối trong thứ bảy chủ nhật, buổi sáng bạn phải tự chuẩn bị đồ ăn sáng và mang đồ ăn trưa đi học cho mình, nhà có gì thì các bạn ăn nấy, host giám sát việc các bạn ở nhà hay không ở nhà, vậy thì hầu như là các bạn sẽ được tự do giống như sinh viên đại học vậy.
2) Về việc sống ở Úc thì: người Úc sẽ ở và nghỉ ngơi tại vùng ngoại ô hoặc khu giàu có là North Sydney, còn vùng City sẽ là nơi để người ta đi làm, vì người dân sống ở ven biển nên từ City có thể ra được một số khu vực biển rất gần (Bondi beach, Manly, Watson Bay,…).
3) Đi tàu điện: người Úc đa phần dùng phương tiện là tàu điện, bus và xe riêng của bản thân để đi làm hay đi học. Trường của bạn sẽ nằm ở gần nơi bạn ở nên việc dùng tàu điện cũng rất là tiện, đều ở ngoại ô. Để được đi tàu điện thì bạn cần phải dùng thẻ opal card, là một loại thẻ giống thẻ ngân hàng của bạn vậy, bạn cần nạp tiền vào opal card tại các cửa tiệp tạp hoá ngay ga tàu hoặc máy nạp tiền tự động. Thẻ xanh lá cây dành cho trẻ em dưới 18 tuổi, thẻ đen cho người lớn, thẻ vàng dành cho người cao tuổi và thẻ xám là cho người khuyết tật. Bạn có thể mua thẻ trực tiếp tại cửa hàng tạp hoá ngay ga. Lúc đi bạn “tap on”, lúc xuống tàu bạn “tap off”.
Ngoài ra trên tàu lâu lâu cũng có các anh hùng lực lưỡng đi kiểm tra thẻ tàu của bạn xem bạn tap chưa, nếu bạn chưa tap bạn có thể bị phạt 50 đô (tương đương khoảng 850k vnđ). Còn về cách để biết được khi nào tàu đến ga mình, người Úc sử dụng app TripViewLite có thể tải được trên điện thoại hoặc có thể xem trên màn hình tivi được đặt tại ga. Kinh nghiệm của mình cho các bạn mới qua là bạn nên có ai đó đã ở đây để dẫn bạn đi cùng khi bạn lên city vì các line ở city đều rất chằng chịt và trạm (platform) thì nhiều, ví dụ là trên Central thì có tổng cộng 23 trạm cơ nên các bạn kẻo lạc là không về nhà được đâu nhé.
4) Úc là một đất nước rộng lớn và đa văn hoá, họ sống tập trung các vùng ven biển và thời tiết quanh năm đầy đủ bốn mùa, thông thường mùa nóng có thể từ tháng 9-10 cho đến tận tháng 3 năm sau và từ đó đa phần là mùa thu rồi lạnh. Mùa nóng có thể lên tới 45 độ C nên mình nghĩ rằng nếu bạn nào chuẩn bị được quạt hơi nước sẽ là lợi thế. Mùa lạnh thì trưa ấm nhưng tối có thể lạnh đến 3 độ C nên nhà nào có sưởi thì dùng còn không thì hãy sắm chăn điện hoặc chăn bông nhé. Điều thú vị là mùa nóng mặt trời sẽ lặn khoảng 8h hơn và mùa lạnh thì mặt trời lặn lúc 4h50.
Ngoài ra, như mình đã đề cập, Úc là một đất nước đa văn hoá, có rất nhiều chủng tộc từ trên thế giới như Lebanese, Greek, người Anh, Ả Rập, Trung quốc,….Bạn nên làm quen và thích nghi với sự khác biệt đó và mỗi người đều góp phần quan trọng để tạo nên xã hội Úc này, vì thế bạn cũng đừng ngần ngại khi chia sẻ kinh nghiệm hoặc quan điểm của mình với người khác (miễn là không dính tới tôn giáo, chính trị, nhạy cảm là được).
Điều cuối cùng, người Úc họ rất vui vẻ và thân thiện, bạn tôn trọng họ và họ cũng sẽ tôn trọng bạn, tuy nhiên ở đâu cũng có người này người nọ, có những người họ phân biệt chủng tộc thì bạn cũng không nên phản ứng lại gì, nếu nặng thì bạn không cần lo lắng vì sẽ có cảnh sát đứng ra can thiệp. Ngoài ra thì khi bạn sang Úc bạn sẽ được nghe rất nhiều về những người Thổ Dân, họ là chủ của vùng đất này, bạn sẽ được tìm hiểu hơn trong nhà trường nhé.
5) Từ lúc mình qua Úc thì mình nhận ra rằng, kĩ năng mềm thực sự quan trọng, bạn nên chuẩn bị trước các kĩ năng sau đây: dọn phòng, gọn gàng, một chút nấu nướng, ủi đồ, soạn kế hoạch, tự chủ với sức khoẻ và tiết kiệm.
6) Mình biết rất nhiều bạn qua đây có suy nghĩ trong đầu là đi làm thêm, mình cũng từng đắn đo giống các bạn. Nhưng mình chỉ muốn chia sẻ rằng bạn đã xác định đi du học là tập trung cho việc học, chứ không phải xuất khẩu lao động. Công nhận rằng Úc người ta quan trọng tay nghề hơn nhưng đó là mảng cực kì cạnh tranh vì đa phần thể lực của người Châu Á rất khó làm được những việc kho bãi duy trì sự lâu dài nên đa phần người Việt hay làm cho các tiệm người Châu Á hoặc Macdonald và KFC.
Nếu bạn dưới 18 tuổi thì bạn có thể được trả lương khoảng 10 đô một giờ, nếu trên 18 tuổi có thể được nhiều hơn. Úc rất trọng nhân tài, bạn học giỏi ra và sau này làm trong các lĩnh vực nghiên cứu hoặc việc mà người Úc không chịu làm thì cơ hội ở lại rất cao, mình có quen một anh học bên mảng Công Nghệ Sinh Học và vừa tốt nghiệp đại học ra bằng ưu, có việc làm và được nhập tịch ngay tức khắc, nên các ban học giỏi là một lợi thế. Hãy chú tâm một thứ thôi.
7) Khi du học Úc, bạn sẽ gặp rất nhiều sự thay đổi trong môi trường làm việc và cách thức làm việc mà theo mình là cần thời gian để thích nghi được, bạn sẽ được biết đến văn hoá Úc, bạn sẽ tìm đến giáo viên nhiều hơn để trình bày vấn đề của bạn, có cả giáo viên tâm lý cho bạn chia sẻ khúc mắc trong thâm tâm bạn nữa. Ngoài ra thì mình chân thành chia sẻ, bạn đi du học Úc thì đừng bao giờ ỷ lại, đừng bao giờ nghe theo một nhóm cá thể nào mà bạn phải chính là bạn, bạn phải đứng vững được trong lập trường và quan điểm của mình, kể cả khi thất bại hoặc thành công thì hãy là con người bạn, đừng lo lắng rằng mình không hài hước thì đám này không chơi với mình, mình không học giỏi thì bạn kia không tiếp chuyện mình, đừng bao giờ dựa giẫm vì dù là ai thì người đó không thể quyết định cuộc đời bạn được.
Khi bạn là người có khả năng tư duy, bạn hãy chủ động học cho chính bản thân và kinh nghiệm tích luỹ của mình, học giỏi hay không người ta sẽ biết nhưng đừng bao giờ giả giỏi, mình đã từng một lần được giáo viên hỏi về một bài IPT nhỏ nhưng mình không chắc chắn về khả năng thành công, nhưng mình vẫn nhận rồi về mày mò làm hết công suất và vào phút cuối cùng thì thực sự thành công khi mọi thứ đều hiệu quả, do cách thức bạn tiếp nhận vấn đề và kĩ năng giải quyết vấn đề cả.
Có 3 loại trường high school bên Úc, 1 là trường công, 2 là trường tư, 3 là trường công giáo. Mình thì học trường công nên khả năng về mặt chất lượng thì cũng ổn và mình may mắn được nhiều giáo viên giúp đỡ, nơi kìm chân của mình mỗi khi có giờ nghỉ là thư viện, là nơi bất cứ ai cũng có thể tìm thấy bình yên trong đó, hãy tranh thủ nhé vì bạn sẽ có các loại từ máy chiếu cho đến phòng thảo luận và cả khu vực nghỉ ngơi cho bạn nữa.
8) Cuối cùng thì mình nói một chút vấn đề chọn môn. Trước hết việc chọn môn sẽ ảnh hưởng kha khá đến nhu cầu đại học của bạn, nếu bạn chọn các môn khoa học (science) bao gồm: math advance, math extension 1 (toán chuyên 1), math extension 2 (cao hơn toán chuyên 1), chemistry, physics, science investigation thì nếu bạn làm tốt trong kì thi vào đại học (HSC) thì điểm ATAR sẽ được kéo lên so với điểm gốc mà bạn đạt được. Còn nếu bạn chọn các môn xã hội thì nguy cơ khả năng điểm ATAR của bạn sẽ bị kéo xuống so với điểm mà bạn đạt được. Điểm ATAR bạn sẽ được đề cập khi bạn du học nhé.
Lớp 11 bạn sẽ bắt đầu được chọn môn và phải học các môn bạn chọn cho đến lớp 12 và thi đại học cũng thi môn mà bạn chọn, lớp 11 sẽ có 12 units, mỗi môn chiếm 2 unit, unit là đơn vị đo mức độ học thôi, ví dụ 3 unit thì khó hơn mà 1 unit thì dễ hơn chẳng hạn. Bạn sẽ được học EALD là bắt buộc (2 units), còn lại 5 môn tương ứng với 10 units thì bạn có thể chọn math advance hoặc standard, bạn không thể chọn cả hai vì cả hai môn này đều học chung một tiết, đại khái là vậy. khi bạn đi chọn môn, người ta sẽ đưa cho bạn tờ giấy chọn môn, tổng cộng có 6 lines, mỗi lines tầm 5 hay 6 môn gì đó, trong 6 lines thì mỗi lines bạn chỉ được chọn 1 môn duy nhất, ví dụ line 1 có các môn bao gồm: Math Advance, Math Standard, PE, Society and culture, business, IPT thì bạn chỉ có thể chọn một môn thôi, còn 5 môn còn lại sẽ học trùng tiết với môn bạn chọn. tuỳ theo mỗi trường sẽ có sự sắp xếp môn trong line khác nhau.
9) Sau cùng thì mình chỉ muốn gửi chút kinh nghiệm học tập, đối với môn EALD (tiếng Anh) thì từ lúc bắt đầu khoá trường sẽ cho bạn học về cái gì đấy kéo dài đến cuối khoá và làm bài thi, bạn phải nắm vững được từng buổi bạn được học về cái gì và phải hỏi giáo viên nếu không hiểu, ví dụ mình được học film technique tức là phân tích film, thì phải hiểu được scene rồi, lighting effect, vân vân và mây mây của bộ film nào đó rồi đến cuối khoá các bạn sẽ được thi kết hợp với kiến thức thực tiễn bên ngoài, vì thế việc đọc sách là vô cùng có lợi, nhà sách yêu thích của mình là Dymocks.
Về toán là môn mình mạnh, mình học đôi khi cứ phải chiến đấu với bài mà đoạn dài ơi là dài xong đi tìm đạo hàm hay điểm rơi, đại khái là vậy, vì thế từng chương một, từng bài một các bạn nên sử dụng tờ giấy note để ghi lại từ vựng và cách thức làm bài này, điểm chung là gì, cách làm có gì lạ không, và một nền tảng kiến thức toán vững chắc bên Việt Nam sẽ là động lực thúc đẩy vô cùng lớn. Mình từng học chuyên toán ở Việt Nam, và sang đây khởi đầu mọi thứ khá là dễ nhưng về sau các bạn sẽ phải làm quen với thuật ngữ và cách thức làm, từng bước để ra bài toán, có một số bài giáo viên không nói kĩ có thể các bạn sẽ không theo kịp, bạn phải hỏi giáo viên làm sao làm được như vậy và phải liên hệ kinh nghiệm tích luỹ được từ bên Việt Nam để ra được quy chuẩn chung khi làm bài theo dạng nữa, đó là điều tất yếu. Quan trọng trên hết, dù bất kì môn nào, hãy chuẩn bị cho mọi thứ, vì không thể nước tới chân mới nhảy và cũng không thể để mọi thứ trôi đi trong sự hoang mang được vì bạn sẽ mất kiên nhẫn, mất động lực và mất tự tin, hãy chuẩn bị trước, đầu tư cho bản thân và đọc sách để mọi việc nhỏ đến góp cho bạn chút niềm tin và động lực, nó sẽ là cục tổng cho niềm tin bước vào các đại học danh giá của bạn ở Úc. Hãy nỗ lực!
Chúc bạn thành công!
Đăng ký nhận thông tin học bổng tại đây!
Liên hệ AGS để được tư vấn về việc du học Úc:
- Email: marketing.vietnam@ags-study.com
- Số điện thoại:
- Hà Nội: +84 918 41 43 47
- Thành phố Hồ Chí Minh: +84 983 06 07 06
- Úc: +61 424 637 248 hoặc +61 414 003 498